Δημοτικά τραγούδια-εισαγωγή
- Ανήκουν στη λαϊκή λογοτεχνία (μαζί με τα παραμύθια, τους θρύλους κ.ά) >> Δεν ήταν δημιουργήματα ενός ατόμου, αλλά του λαού. Τραγουδιστές αυτοσχεδίαζαν και δημιουργούσαν τραγούδια που, εφ΄όσον άρεσαν, μεταδίδονταν στη συνέχεια προφορικά, από τόπο σε τόπο και από γενιά σε γενιά. >> σώζονται σε πολλές παραλλαγές
- Συνδύαζαν την ποίηση, τη μουσική και το χορό.
- Χωρίζονταν σε τρείς μεγάλες κατηγορίες
1. Τραγούδια της καθημερινής ζωής (νανουρίσματα, μοιρολόγια κ.λπ.)
2. Ιστορικά
3. Παραλογές (πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια με φανταστικό περιεχόμενο και δραματική πλοκή. Έχουν έντονο το μαγικό στοιχείο και το στοιχείο του παραμυθιού)
- Ανήκουν στη λαϊκή λογοτεχνία (μαζί με τα παραμύθια, τους θρύλους κ.ά) >> Δεν ήταν δημιουργήματα ενός ατόμου, αλλά του λαού. Τραγουδιστές αυτοσχεδίαζαν και δημιουργούσαν τραγούδια που, εφ΄όσον άρεσαν, μεταδίδονταν στη συνέχεια προφορικά, από τόπο σε τόπο και από γενιά σε γενιά. >> σώζονται σε πολλές παραλλαγές
- Συνδύαζαν την ποίηση, τη μουσική και το χορό.
- Χωρίζονταν σε τρείς μεγάλες κατηγορίες
1. Τραγούδια της καθημερινής ζωής (νανουρίσματα, μοιρολόγια κ.λπ.)
2. Ιστορικά
3. Παραλογές (πολύστιχα αφηγηματικά τραγούδια με φανταστικό περιεχόμενο και δραματική πλοκή. Έχουν έντονο το μαγικό στοιχείο και το στοιχείο του παραμυθιού)
Η τεχνική των δημοτικών τραγουδιών
- Στίχος : ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, συνήθως χωρίς ομοιοκαταληξία. Εφαρμόζεται η αρχή της ισομετρίας (κάθε στίχος συμπίπτει με το ολοκληρωμένο νόημα μιας φράσης). Συχνά ο στίχος χωρίζεται σε δύο ημιστίχια.
- Γλώσσα : δυνατή, παραστατική, ζωντανή.
- Ύφος : Λιτότητα και πυκνότητα (συμπύκνωση των σημαντικών στοιχείων και αποφυγή κάθε περιττού). >> κυριαρχία του ρήματος και του ουσιαστικού. Δραματικότητα, διάλογος, τολμηρή φαντασία.
- Στίχος : ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος, συνήθως χωρίς ομοιοκαταληξία. Εφαρμόζεται η αρχή της ισομετρίας (κάθε στίχος συμπίπτει με το ολοκληρωμένο νόημα μιας φράσης). Συχνά ο στίχος χωρίζεται σε δύο ημιστίχια.
- Γλώσσα : δυνατή, παραστατική, ζωντανή.
- Ύφος : Λιτότητα και πυκνότητα (συμπύκνωση των σημαντικών στοιχείων και αποφυγή κάθε περιττού). >> κυριαρχία του ρήματος και του ουσιαστικού. Δραματικότητα, διάλογος, τολμηρή φαντασία.
Σχήματα λόγου που συναντάμε συχνά στο δημοτικό τραγούδι :
προσωποποιήσεις,
αντιθέσεις,
επαναλήψεις,
άστοχα ερωτήματα, (μια σειρά από ερωτήματα που δεν πετυχαίνουν τη σωστή απάντηση. Στη συνέχεια αναιρούνται ένα-ένα και δίνεται η σωστή απάντηση >> επιβράδυνση, αγωνία),
σχήμα του αδυνάτου (η τεχνική κατά την οποία ο δημιουργός αναφέρει καταστάσεις υπερβολικές, τραβηγμένες, που δεν γίνεται να συμβούν, προκειμένου να υπερτονίσει ότι συμβαίνει το αντίθετο ή κάτι διαφορετικό),
τριμερές σχήμα (εμφανίζονται τρία στοιχεία, από τα οποία δίνεται έμφαση κυρίως στο τρίτο, που είναι και σημαντικότερο. Το ίδιο παρατηρείται και στα παραμύθια. Οι παραδοσιακές κοινωνίες απέδιδαν μαγικές-συμβολικές ιδιότητες στον αριθμό τρία),
ισομετρικός παραλληλισμός (το δεύτερο ημιστίχιο επαναλαμβάνει το νόημα του πρώτου),
ισομετρική ταλάντευση (το δεύτερο ημιστίχιο έχει το αντίθετο νόημα από το πρώτο).
προσωποποιήσεις,
αντιθέσεις,
επαναλήψεις,
άστοχα ερωτήματα, (μια σειρά από ερωτήματα που δεν πετυχαίνουν τη σωστή απάντηση. Στη συνέχεια αναιρούνται ένα-ένα και δίνεται η σωστή απάντηση >> επιβράδυνση, αγωνία),
σχήμα του αδυνάτου (η τεχνική κατά την οποία ο δημιουργός αναφέρει καταστάσεις υπερβολικές, τραβηγμένες, που δεν γίνεται να συμβούν, προκειμένου να υπερτονίσει ότι συμβαίνει το αντίθετο ή κάτι διαφορετικό),
τριμερές σχήμα (εμφανίζονται τρία στοιχεία, από τα οποία δίνεται έμφαση κυρίως στο τρίτο, που είναι και σημαντικότερο. Το ίδιο παρατηρείται και στα παραμύθια. Οι παραδοσιακές κοινωνίες απέδιδαν μαγικές-συμβολικές ιδιότητες στον αριθμό τρία),
ισομετρικός παραλληλισμός (το δεύτερο ημιστίχιο επαναλαμβάνει το νόημα του πρώτου),
ισομετρική ταλάντευση (το δεύτερο ημιστίχιο έχει το αντίθετο νόημα από το πρώτο).
