Η περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας από τον 8ο αι. π.Χ. έως τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. έχει καθιερωθεί να ονομάζεται Αρχαϊκή Εποχή ή Αρχαϊκά Χρόνια.

Κατά τη διάρκειά της συνέβησαν στον ελληνικό κόσμο σημαντικές μεταβολές.

Φαίνεται ότι γύρω στα τέλη του 9ου αι. π.Χ. σημειώθηκε στον ευρύτερο ελλαδικό γεωγραφικό χώρο σταδιακή αύξηση του πληθυσμού.

Οι ελληνικές κοινότητες, ωστόσο, δεν μπόρεσαν να αφομοιώσουν δίχως εντάσεις αυτή την πληθυσμιακή αύξηση. Η κύρια πηγή πλούτου, η καλλιεργήσιμη γη, ήταν αφενός λιγοστή και αφετέρου συγκεντρωμένη στα χέρια των λίγων ισχυρών. Καθώς, λοιπόν, οι παραγωγικές δυνατότητες ήταν περιορισμένες, ο συνεχώς αυξανόμενος πληθυσμός ασφυκτιούσε. Οι άνθρωποι διαμαρτύρονταν, η ένταση κλιμακωνόταν.

Οι λύσεις που αναζητήθηκαν ήταν πολλές και διαφορετικές. Ανάμεσα σε αυτές οι σημαντικότερες υπήρξαν

- η ανάπτυξη της βιοτεχνίας και του εμπορίου,

- η οργάνωση πολέμων με σκοπό την εδαφική επέκταση και

- η ίδρυση αποικιών.

Κάθε πόλη-κράτος εφάρμοσε μια από τις παραπάνω λύσεις ή έναν συνδυασμό τους.

Έτσι, η Αθήνα αναζήτησε τη λύση των εσωτερικών της προβλημάτων κυρίως στην ανάπτυξη της βιοτεχνίας και του εμπορίου.

Από την άλλη πλευρά, η Σπάρτη, το Άργος και άλλες πόλεις-κράτη επιδόθηκαν σε κατακτητικούς πολέμους αποσπώντας από γείτονές τους γόνιμα εδάφη.

Τέλος, πόλεις-κράτη όπως η Κόρινθος, τα Μέγαρα, η Χαλκίδα κ.ά. συνδύασαν τις παραπάνω λύσεις με την ίδρυση αποικιών.